1. UMUMIY QOIDALAR
1.1. Parkent tumani 26-umumiy o’rta ta’lim maktabi O’zbekiston Respublikasi
xalq ta'limi tizimidagi asosiy ta'lim-tarbiya muassasasi bo’lib, o’z faoliyati
mobaynida O’zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi, "Ta'lim
to’grisida"gi Qonuni, "Kadrlar tayyorlash milliy dasturi",
O’zbekiston Respublikasi Prezidentining ta'lim sohasiga oid farmonlari,
qarorlari, jumladan, 2007 -yil 26- fevraldagi PF-3857-sonli "Xalq ta'limi
muassasalarini moliyalashtirish mexanizmini takomillashtirish to’g’risida"gi
Farmoni, 2007- yil 29- martdagi PK-609-sonli "Umumta'lim maktablarining
namunaviy shtatlarini tartibga solish chora-tadbirlari to’g’risida"gi
qarori, O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1998- yil 5 -yanvardagi
"Uzluksiz ta'lim tizimi uchun davlat ta'lim standartlarini ishlab chiqish
va joriy etish to’g’risida"gi
5-sonli, 1998- yil 13 -maydagi "O’zbekiston Respublikasida umumiy
o’rta ta'limni tashkil etish to’g’risida"gi 203-sonli hamda 2004- yil 9-
iyuldagi "2004-2009- yillarda maktab ta'limini rivojlantirish Davlat
umummilliy dasturini amalga oshirish chora-tadbirlari to’g’risida"gi
321-sonli, 2005- yil 21- dekabrdagi "Xalq ta'limi xodimlari mehnatiga haq
to’lashning takomillashtirilgan tizimini tasdiqlash to’g’risida"gi 275-sonli,
2007 -yil 30- martdagi "Xalq ta'limi muassasalarining moliyaviy-iqtisodiy
ta'minotini takomillashtirish chora-tadbirlarini amalga oshirish
to’g’risida"gi 63-sonli qarorlari asosida tashkil qilingan bo’lib, o’z
faoliyatida yuqoridagi hujjatlarga, hukumatning, xalq ta'limi vazirligining
ta'lim-tarbiyaga oid qaror, farmoyish, buyruq va ko’rsatmalariga va mazkur
Ustavga amal qiladi.
1.2. Maktab ta'lim tizimining
asosiy bo’g’ini bo’lib, o’quvchi-yoshlarga 1-9- sinf hajmida davlat ta'lim standartlari asosida fan asoslaridan umumiy o’rta ma'lumot
beruvchi kunduzgi majburiy ta'lim muassasasidir.
1.3. Maktab xalq
ta'limi tizimidagi mustaqil yuridik shaxs hisoblanadi va davlat gerbi
tasviri tushirilgan muhri, shtampiga, g’aznachilik bo’limlari va banklarda
hisob raqamiga va boshqa belgilarga ega
bo’ladi.
1.4. Maktabning moddiy-texnika
tizimini mustahkamlash maqsadida byudjetdan tashqari tushumlar uchun bank
bo’limlarida maxsus hisob raqamiga ega bo’ladi.
1.5. Maktab umumiy o’rta ta'lim
muassasasini attestatsiya va akkreditatsiya qilish natijasiga ko’ra Davlat test markazi huzuridagi kadrlar
tayyorlash sifatini nazorat qilish va attestatsiya boshqarmasi o’tkazgan
attestatsiya natijalariga ko’ra xalq
ta'limi tizimining boshqaruv idorasining
roziligi bilan mahalliy hokimiyat qaroriga asosan tugatilishi yoki
ta'limning bir turdan boshqa turiga
o’zgartirilishi mumkin.
2. MAKTABNING
MAQSADI VA VAZIFALARI
2.1. Maktabning asosiy maqsadi
o’quvchilarni Davlat ta'lim standartlariga muvofiq o’qitish va tarbiyalash,
shaxsning ta'lim olishga doir
konstitutsiyaviy huquqini ro’yobga chiqarishdan iborat.
2.2. Ta'limning boshqaruv organlari
tomonidan tasdiqlangan o’quv rejasi va dasturlari asosida fan asoslaridan bilimlarning
zarur hajmini beradi, ulardagi tashkilotchilik qobiliyatlari va amaliy tajriba
ko’nikmalarini rivojlantiradi hamda ularga ta'limning keyingi bosqichini ongli ravishda mustaqil tanlashga
ko’maklashadi.
2.3. Maktab ta'lim-tarbiya ishlarini
har bir shaxs, jamiyat va davlat manfaatlarini ko’zlagan holda amalga oshiradi,
o’quvchilarning har tomonlama kamol topishi uchun qulay shart-sharoitlar
yaratib beradi, shu jumladan, ularning o’z ustida mustaqil ishlashlari hamda
qo’shimcha bilim olishlari uchun
imkoniyatlar yaratadi.
2.4. Bolalar huquqlarini
ta'minlash, ularning qadr-qimmatini e'zozlash, bolalarga do’stona munosabatga
bo’lish muhitini shakllantirish maktabning asosiy vazifalaridan biridir.
2.5. Maktabning asosiy vazifalari:
- o’quvchining qaysi millatga,
dinga, irqqa mansubligidan, ijtimoiy kelib chiqishidan qat'iy nazar, umumiy
o’rta ta'lim olishi uchun imkoniyatlar yaratib beradi;
- ta'limning uzluksizligini, izchilligini, insonparvarligi va
demokratikligini, ilmiyligi va dunyoviyligini ta'minlaydi;
- iste'dodli, qobiliyatli, bilimdon
yoshlarni qo'llab-quvvatlaydi, rag'batlantiradi;
- o’quvchilarga puxta bilim va
ko’nikmalar berishda yangi pedagogik va axborot texnologiyalaridan foydalangan
holda o’quv jarayonini tashkil etadi;
- o’quvchilarga milliy hamda
umumbashariy qadriyatlarni uzviy birlashtirish asosida milliy g’oya ruhida yuksak ma'naviy-axloqiy fazilatlarni kamol
toptiradi, uni haqiqiy inson, Vatanga sadoqatli fuqaro sifatida shakllantiradi;
- o’quvchilarda mustaqil O’zbekiston
Respublikasiga va uning Konstitutsiyasiga sodiqlikni shakllantiradi, Davlat
ramzlariga (bayrog’i, madhiyasi va gerbi) hurmatni, qat'iy intizom va fan
asoslarini puxta egallashga sidqidildan yondashishni tarbiyalaydi.
2.6. Maktabda sifatli umumiy
o’rta ta'lim berish asosida
quyidagi pirovard natijalarga erishiladi;
- bilimli, barkamol, madaniyatli shaxslarni shakllantirish, ularni oila,
jamiyat, davlat
oldidagi mas'uliyatini to’la anglaydigan va
egallagan bilimlarni hayotga tadbih eta biladigan shaxs sifatidan kamol
toptirish;
- axloqan pok, jismonan baquvvat, Vatanga sadoqatli, izlanuvchan fidoyi
inson, o’zining mustaqil fikriga ega, tashabbuskor sog’lom avlodni yetkazib
berish;
- maktabda ta'lim-tarbiya oluvchilarni o’rta -maxsus o’quv
muassasalarida o’qishlarini davom ettirishlari uchun tayyorlab borishdan
iboratdir.
3. Maktab ta'lim-tarbiya jarayonining mazmuni
va uni tashkil etish.
3.1.
Maktabdagi ta'lim jarayoni umumta'lim dasturining ikkinchi bosqichiga
muvofiq amalga oshiriladi:
a) boshlang’ich ta'lim- I- IV
sinflar;
b) umumiy o’rta ta'lim- I- IX sinflar.
3.2. Boshlang’ich ta'lim:
- o’quvchilarining o’qish, yozish, hisoblashga
oid dastlabki bilim va ko’nikmalarini, nazariy fikrlash elementlarini, nutq va
xulq madaniy asoslarini shakllantiradi, shaxsiy gigiyena va sog’lom turmush
tarzini ta'minlashga asos yaratadi.
3.3. Birinchi sinfga 7 yoshli o’g’il - qizlar to’la va 6 yoshli
bolalardan esa ruhan va jismonan tayyor, tibbiy pedagogik komissiya va maktab
ruhshunoslik xizmat ko’rigidan o’tgan bolalar xalq ta'limi bo’limidagi tashxis
komissiyasining xulosasiga binoan qabul qilinadi. Bolalarni qabul qilish o’quv
yili boshlangunga qadar amalga oshiriladi va buyruq bilan rasmiylashtiriladi.
3.4.
Maktab ta'limi O’zbekiston Respublikasi Xalq ta'limi vazirligi tomonidan
tasdiqlangan o’quv rejasi va dasturlariga
muvofiq amalga oshiriladi.
3.5. Maktabdagi ta'lim tili O’zbekiston
Respublikasining "Davlat tili haqida"gi, "Ta'lim
To’g’risida"gi qonunlariga muvofiq
belgilanadi. Ta'lim tilini tanlashda mazkur maktab hududida istiqomat
qiladigan ota-onalarning xohish-istaklari inobatga olinadi.
3.6. Davlat ta'lim standartlari talablari
doirasida o’quv dasturini o’zlashtira olmagan o’quvchilarga yordam ko’rsatish
uchun boshlang’ich va 5- 9- sinflarda,
pedagogik qo’llab- quvvatlashning turli
shakllari (korreksiya sinflari, tenglashtiruvchi sinflar va hakozo),
ruhiy va jismoniy rivojlanishida nuqsoni
bor bolalarni o’qitish va tarbiyalash uchun maxsus sinflar hamda uyda ta'lim
berish tashkil qilinishi mumkin.
3.7. Maktab o’quvchilariga tibbiy xizmat
ko’rsatish, maxsus biriktirilgan tibbiy xodim tomonidan amalga oshiriladi va
tibbiy xodim ma'muriyat bilan teng ravishda bola sog’ligi uchun mas'uldir
3.8.
Maktabda o’quvchilarini sinfdan-sinfga ko’chirish, yakuniy
attestatsiyalarni o’tkazish xalq ta'limi vazirligi tomonidan ishlab chiqilgan
hujjatlar (Nizom, Yuriqnoma)ga asosan amalga oshiriladi.
3.9.
O’quvchilarni tibbiy komissiya xulosasiga asosan sinfdan-sinfga
ko’chirish yoki yakuniy attestatsiyadan ozod qilish masalasi Xalq ta'limi
vazirligi va Sog’liqni saqlash vazirligi
qushma buyrug’iga asosan hal etiladi.
3.10.
O’quvchilarga maktabni tamomlaganligi haqidagi hujjatlarning berilish tartibi,
yakuniy attestatsiyaning belgilangan tartibidan istisnolar Xalq ta'limi
vazirligi tomonidan belgilanadi.
3.11. Maktabning yakuniy attestatsiyalaridan
muvaffaqiyatli o’tgan o’quvchilariga davlat namunasidagi shahodatnoma, ta'limda
alohida muvaffaqiyatlarga erishganlarga imtiyozli shahodatnoma topshiriladi.
3.12. Maktab o’z hududida (mikrohudud) yashovchi
maktab yoshidagi I- IX sinflarda o’qishi lozim bo’lgan barcha bolalarni
majburiy ta'lim olishga to’liq jalb etishni amalga oshiradi.
3.13.
Maktablardagi darsning, o’quv choragi va
o’quv yilining davom etish muddati, kunlar va haftalar buyicha darslar jadvali,
sinflarning to’ldirilishi va o’quvchilarga beriladigan o’quv yuklamalari umumiy
o’rta ta'lim davlat standartlariga muvofiq belgilanadi.
3.14.
Maktabda o’quv yili 1- sentabrdan boshlanadi va 31-avgustda tugaydi. o’quv
yilidagi o’quv mashg’ulotlari 2 sentabrdan boshlanadi va 25 mayda tugaydi.O’quv
yilidagi o’quv mashg’ulotlari 4 chorakka
( 2 yarim yillikka) bo’linadi, ularning boshlanishi va oxiri o’quv rejasi bilan
belgilanadi. O’quv yilidagi o’quv mashg’ulotlari amaliy mashg’ulotlarni hisobga
olmaganda 34 hafta, 1 -sinflarda esa 33 hafta davom etadi, ularga maktab
pedagogika kengashi qarori bilan fevral oyining ikkinchi o’n kunligida 1 hafta
ta'til beriladi. O’quv yili davomida kuzgi, qishki, bahorgi ta'tillar kamida 30 kalendar qilib belgilanadi va xalq ta'limi
vazirligining buyrug’i (tayanch o’quv rejasini tasdiqlash vaqtida) bilan
tasdiqlanadi. Yozgi ta'til o’quv yili mashg’ulotlari (imtixonlari) tugagan
kundan boshlab 31- avgustgacha davom etadi.
3.15. Maktabda
o’quv ishlari va mashg’ulotlari bayram kunlari o’tkazilmaydi. 1- yanvar-
Yangi yil, 8- mart- Xotin- qizlar bayrami, 21- mart- Navro’z bayrami, 9- may-
Xotira va qadrlash kuni, 1- sentabr- Mustaqillik kuni, 1- oktabr- o’qituvchilar
va murabbiylar kuni, 8- dekabr- Konstitutsiya kuni, Ramazon va Qurbon hayiti
bayramlarining 1- kuni.
3.16.
Maktabda kundalik o’quv mashg’ulotlari soni va tartibi maktab direktori tomonidan
tasdiqlangan dars jadvali bilan belgilanadi. Darslar orasida tanaffuslarning
davom etishi o’quvchilarning faol dam olishlari va issiq ovqat tanavvul
qilishlarini hisobga olgan holda belgilanadi.
3.17. 1-
sinf o’quvchilariga uy vazifasi berish majburiy emas. 2-9-sinf o’quvchilariga
pedagogik talablar va har bir bolaning shaxsiy xususiyatlarini hisobga olgan
holda uy vazifalari beriladi
3.18.
Maktab o’quvchilarining bilimlari xalq ta'limi vazirligi tomonidan
tasdiqlangan baholash tizimi asosida
amalga oshiriladi.
3.19.
Maktab uchun iqtidorli bolalarni izlash, tanlab olish,
ixtisoslashtirilgan sinflar tashkil etish, iqtidorli o’quvchilardan tashkil qilingan ixtisoslashtirilgan sinf
o’quvchilari maxsus, shu jumladan, mualliflik (variativ) o’quv dasturlari va
yakka tartibdagi dasturlar asosida ta'lim olishlari mumkin.
3.20.
Maktabdagi sinfdan tashqari mashg’ulotlar va to’garak ishlari
o’quvchilar va ota-onalarning xohish istaklari, o’quvchilarning qiziqishi va
qobiliyatini hisobga olgan holda o’tkaziladi.
4. O’QUVCHILARNING HUQUQ VA BURCHLARI.
4.1.
O’quvchilar quyidagi huquqlarga egadirlar:
- davlat standartlariga muvofiq bepul umumiy ta'lim olish;
- o’z insoniy qadr-qimmatlari hurmat qilinishi, vijdon va axborot
erkinligini his qilish, o’z qarashlari va e'tiqodlarini erkin ifoda etish;
- ta'lim muassasasini boshqarishda qatnashish;
- turli xil ilmiy faoliyat bilan shug’ullanish, seminarlar,
olimpiadalar, ko’rgazma va tanlovlarda ishtirok etish;
- o’quv shaklini mustaqil tanlash;
- qo’shimcha (fakultativ) ta'lim olish xizmatidan foydalanish.
4.2. Maktab o’quvchilari:
- O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi va qonunlariga, milliy axloq-odob qoidalariga
rioya qilish, Respublikaning munosib fuqarosi bo’lish, O’zbekiston Respublikasining
Gerbi, Bayrog’i va Madhiyasini bilish va hurmat qilish, ular bilan bog’liq
bo’lgan marosimlarni ado etish;
- ta'lim muassasasining Ustavi va ichki -tartib qoidalarini so’zsiz
bajarishlari;
- Davlat ta'lim standartlari hajmida umumiy ta'lim olish uchun
intilishlari;
-maktabga dars jadvali asosida o’z vaqtida kelishi, barcha darslarda
ishtirok etishi, sababsiz dars qoldirmasliklari,
- o’quv jarayoni uchun kerak bo’ladigan barcha jihozlarni, kundalik
daftari, darslik, o’quv qo’llanmalari, daftarlarini to’liq olib kelishlari;
- Maktabda kiyinish madaniyatiga
qo’yilgan talablarga rioya qilishlari;
- o’qituvchilar tomonidan berilgan topshiriqlarni o’z vaqtida
bajarishlari;
- o’z bilimi va amaliy ko’nikmalarini mustaqil ravishda oshirib va
mustahkamlab borishlari hamda umumlashtirish saviyalarini yuksaltirishlari;
- maktab va jamoat topshiriqlarini bajarishda faollik ko’rsatishlari;
- maktab va jamoat mulkini avaylab- asrashlari talab etiladi.
4.3. o’qituvchilar va o’quvchilar o’rtasidagi murakkab vaziyatlarni va
muammolarni hal qilish maqsadida maktabda "Adolat komissiyasi"
tuziladi. Unda ota-onalar tomonidan yozma yoki og’zaki holda berilgan arizalar
ko’rib chiqiladi va hal etiladi.
4.4. Jamoat tartib-qoidalarini buzgan, maktab jihozlari va mulkini
ishdan chiqargan, tizimli ravishda o’qituvchilar va maktab rahbariyatining
shaxsiyatiga tegadigan xatti-harakatlar sodir etadigan o’quvchiga nisbatan
mahalliy hokimlik qoshidagi voyaga yetmagan yoshlar bilan ishlash komissiyasi
bilan kelishgan holda tegishli choralar qo’llaniladi.
4.5. Ayrim fanlar bo’yicha chuqurlashtirilgan ta'lim berish sinflarida
o’qib, muntazam ravishda qoniqarsiz baholarni olayotgan o’quvchilar oddiy
umumiy ta'lim sinflariga o’tkazilishi mumkin.
-
Maktabda amaldagi qonunchilikka asosan o’quvchilar uyushmasi va boshqa
jamoat tashkilotlari faoliyat ko’rsatish huquqiga ega.
5. MAKTAB PEDAGOGIK XODIMLARI.
5.1. Maktab ishiga tegishli ma'lumotga, kasb
tayyorgarligiga ega bo’lgan kadrlar, maktab ehtiyojiga ko’ra, direktorning
buyrug’i asosida shartnomaga binoan qabul qilinadi;
5.2. Pedagog xodimlarning huquqlari va
vazifalari, ularni ijtimoiy himoya qilish O’zbekiston Respublikasining
"Ta'lim to’g’risida"gi Qonuni va "Mehnat kodeksi" bilan belgilanadi.
5.3. Maktab pedagogik xodimlari:
-
pedagog-o’qituvchi o’zi dars beradigan fanini yaxshi bilishi;
-
maktabda, jamoat orasida o’z bilimi, yurish-turishi, odob-axloqi, yuksak
ma'naviy-axloqiy fazilatlari, ichki va tashqi madaniyatliligi, namunaviy
turmush tarzi, kiyinish odobi bilan boshqalarga o’rnak bo’lishlari;
- ijtimoiy hayot uchun maqbul bo’lmagan
xatti-harakatlar qilishdan saqlanishlari, o’quvchilarining ham
xatti-harakatlaridan xabardor bo’lishlari;
- maktab obro’si, ta'lim-tarbiya sifati va
samaradorligini oshirish yilida faollik ko’rsatishlari;
- kasb mahoratining yuksak darajada bo’lishi,
ta'lim oluvchilarning o’quv dasturlarini davlat ta'lim standartlari darajasida
o’zlashtirishlarini ta'minlashlari;
-
o’quvchilar shaxsini hurmat qilishlari, ularni mavjud qonunlarga, mehnatga,
ota-onalarga, ma'naviy, tarixiy, milliy va umuminsoniy qadriyatlarga hurmat
ruhida tarbiyalashlari;
-
o’sib-ulg’ayib kelayotgan yosh avlodni bir-birini tushunish, xalqlar,
millatlar va el-elatlar o’rtasidagi tinchlik, ahillik va inoqlik ruhida tarbiyalashlari va ularni
zo’ravonlikning barcha ko’rinishlaridan himoya qilishlari; - o’zlarining kasbiy
mahoratlarini doimo takomillashtirib borishlari talab etiladi.
5.4. Pedagog o’qituvchilar maktab Ustavi ichki
tartib- qoidalarida belgilangan kiyinish madaniyati talablariga amal qilishlari
lozim.
5.5. Maktab ta'lim-tarbiya ishlarida yuqori
natijalarga erishgan o’qituvchilar amaldagi qonun va qoidalarga binoan moddiy
va ma'naviy jihatdan rag’batlantirib bo’riladi.
5.6. Maktabda har bir fan yo’nalishida metod
birlashmalar tuzilib, ular reja asosida faoliyat ko’rsatadi va
ta'lim-tarbiyaning sifati va samardorligini oshirishga xizmat qiladi.
5.7.
O’qituvchilar:
- mashg’ulot o’tkazishga tayyorgarlik ko’radi, o’z kasbiy malakasini
muntazam ravishda oshiradi, maktabda tashkil qilingan uslubiy birlashmalarning
faoliyatida va boshqa shakldagi uslubiy ishlarda ishtirok etadi;
- maktab pedagogik kengash ichida va maktab ma'muriyati tomonidan
o’tkazilayotgan majlislarda ishtirok etadi;
- maktab direktori va
boshlang’ich kasaba uyushmasi tomonidan tasdiqlangan navbatchilik
jadvaliga binoan maktab bo’yicha navbatchilik qiladi;
- o’quvchilarning ota-onalari (ularni o’rnini bosuvchi shaxslar) bilan
doimiy aloqada bo’ladi.
5.8. Maktab o’qituvchilari har uch yilda yoki
malaka oshirishga ehtiyoj tug’ilganda malaka oshirish institutlarida o’z kasbiy
mahoratlarini va malakalarini takomillashtiradilar, yosh mutaxassislar uchun
o’quv yurtini bitirganlaridan keyin uch yildan so’ng malaka oshirishdan
o’tadilar.
5.9.
Pedagog xodimlarning malaka toifalari malaka komissiyasi tomonidan tuzilgan va
attestatsiya to’g’risidagi tegishli Nizomga binoan o’tkazilgan attestatsiya
natijalariga ko’ra belgilanadi.
5.10.
Maktab pedagog xodimlari:
1). Maktab pedagogika kengashida, maktabning boshqa ichki
birlashmalarida;
2).Ishchilar jamoasining umumiy
yig’ilishlarida qatnashish yo’li bilan maktabni boshqarishda ishtirok etadilar.
5.11.
Maktab pedagog xodimlarini o’z vakolatlari doirasida quyidagi vazifalarni
amalga oshiradilar:
1) O’quvchilarga o’qitilayotgan fanning o’ziga xos xususiyatlarini va
o’quvchilarni yoshini hisobga olgan holda ta'lim va tarbiya berish;
2) ularda umummilliy madaniyatni shakllantirishga, o’quvchilar
ixtisoslashtirilgan
yo’nalishlarni ongli ravishda tanlashiga va
o’zlashtirishiga ko’maklashish;
3) O’quv jarayonida xavfsizlik texnikasi me'yorlari va qoidalariga rioya
qilinishi
tartibini ta'minlash.
5.11.Barcha fan o’qituvchilari
Xalq ta'limi hamda Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirliklarining
2005 -yil 26- dekabrdagi 315-sonli va 4984-sonli qo’shma buyrug’lari asosida
belgilangan pedagogik ish yuklamalaridan kelib chiqib, o’z faoliyatlarini olib
borishlari talab etiladi.
5.12.Barcha pedagog xodimlar ped. kengash qarori asosida belgilangan
sinflarda o’ziga berilgan darslarni dars jadvali asosida o’tishi lozim, dars
jadvalini o’zboshimchalik bilan
tuzatishi, ish jarayonida rahbarni
ogohlantirmasdan chiqib ketishi taqiqlanadi .
VI. MAKTABNI BOSHQARISH
6.1. Maktabda ta'lim-tarbiya ishlari mazkur Ustavning 1.1 (birinchi qism
birinchi bandida) ko’rsatilgan hujjatlar asosida olib boriladi.
6.2. Maktabni boshqarish demokratiya, oshkoralik, o’z-o’zini boshqarish
tamoyillari asosida amalga oshiriladi. Maktab jamoasi o’ziga yuklangan vazifani
ota-onalar, mahalla qo’mitalari, keng jamoatchilik bilan mustahkam hamkorlikda
amalga oshiradi.
6.3. Maktab pedagogika kengashi maktabni boshqarishning oliy organi
hisoblanadi. Maktab direktori o’z lavozimi bo’yicha pedagogik kengash raisi
hisoblanadi.
6.4. Maktabda pedagogik, metodik, vasiylik kengashlari hamda ota-onalar
qo’mitasi xalq ta'limi vazirligi buyrug’lari bilan o’rnatilgan tartibda
tasdiqlangan tegishli Nizomlar asosida shakllanadi hamda faoliyat ko’rsatadi.
6.5. Maktabning o’quv-tarbiya jarayoni va kundalik faoliyatiga bevosita
rahbarlikni maktab direktori olib boradi.
Maktab direktori:
- 6.5.1. Maktab direktori o’quv-tarbiya jarayoniga va maktabning
kundalik faoliyatiga bevosita rahbarlik qiladi, maktabda ta'lim berish
(o’quv-tarbiya) ishini tashkillashtiradi, maktabning ma'muriy-xo’jalik (ishlab chiqarish), moliyaviy ishini
ta'minlaydi, maktabda xavfsizlik texnikasi me'yorlari va qoidalariga rioya
qilish tartibini yaratadi.
6.5.2. Maktab direktori tuman xalq ta'limi bo’limi mudirining
taqdimotiga ko’ra tegishli xalq ta'limi boshqarmasi boshlig’i tomonidan
lavozimiga tayinlanadi va bo’shatiladi. Maktab direktori ish faoliyatida
bevosita tuman XTB mudiriga bo’ysinadi.
6.5.3. Maktab direktori mehnat ta'tilida yoki vaqtinchalik mehnatga
layoqatsiz bo’lgan davrida uning vazifalari direktorning o’quv-tarbiya ishlari
bo’yicha direktor o’rinbosari zimmasiga yuklanishi mumkin. Bu kabi hollarda
vazifalarni ijro etish direktor buyrug’i yoki ob'ektiv sabablarga ko’ra tegishli
buyruq chiqarish uchun imkon bo’lmasa tuman XTB mudirining buyrug’i asosida
amalga oshiriladi.
6.5.4. Maktab direktori o’z iqtisosligi bo’yicha oliy ma'lumotga va
pedagogik yoki rahbarlik lavozimlarida kamida 5 yil ish stajiga ega hamda
tegishli attestatsiyadan o’tgan, kamida birinchi toifali o’qituvchi bo’lishi
lozim.
6.5.5. Maktab direktori maktab ichida yoki undan tashqarida o’rindoshlik
asosida boshqa rahbarlik lavozimlarida (ilmiy va ilmiy-uslubiy rahbarlikdan
tashqari) ishlashiga yo’l qo’yilmaydi.
6.5.6. Maktab direktorining mansab vazifalari o’rindoshlik asosida ijro
etilishi mumkin emas.
6.5.7. Maktab direktoriga uning o’rinbosarlari bevosita bo’ysinadi.
Maktab direktori o’z vakolatlari doirasida maktabning har bir xodimi va
o’quvchisiga ular uchun bajarilishi majburiy bo’lgan ko’rsatmani berishga
haqli. Maktab direktori maktabdagi har qaysi boshqa xodim (uning o’rinbosari
yoki boshqalar)ning farmoyishini bekor qilishga haqli.
6.5.8. Maktab direktori o’z vakolatlari doirasida quyidagi mansab
vazifalarini bajaradi:
Maktab Ustavi va O’zbekiston Respublikasining
qonun hujjatlariga muvofiq maktab faoliyatining barcha yo’nalishlari yuzasidan
umumiy rahbarlikni amalga oshiradi.
Pedagogik kengash bilan birgalikda maktabni rivojlantirish strategiyasi,
maqsadlar va vazifalarini belgilaydi, uning ishini dasturiy rejalash to’grisida
qarorlar qabul qiladi.
Muassasaning rivojlanish dasturlarini, maktabdagi ta'limiy dasturlar,
o’quv rejalari,
kurslar, fanlar, o’quv-uslubiy hujjatlar, Ustav
va ichki tartib-qoidalarini ishlab chiqish, tasdiqlash va joriy etish ishlarini
amalga oshiradi, maktabning boshqa ichki me'yoriy hujjatlarini ishlab chiqishda
ishtirok etadi.
Maktabni yangi o’quv yiliga, kuz-qish mavsumiga tayyor bo’lishini
tashkil etadi va ta'minlaydi, maktabda obodonlashtirish, ko’kalamzorlashtirish
ishlarini amalga oshiradi, qabul qilish dalolatnomalarini imzolaydi;
Maktab faoliyati jarayonida yuzaga keladigan o’quv-uslubiy, ma'muriy,
moliyaviy, xo’jalik va boshqa masalalarni hal qilishda ishtirok etadi.
7. Ota-onalar yoki ularning o’rnini bosuvchi
shaxslarning huquqlari, majburiyat va
mas'uliyatlari.
7.1. Ota-onalar va ularning o’rnini bosuvchi
shaxslar:
- o’zlarining balog’atga yetmagan bolalari uchun ta'lim shakllarini
umumiy ta'lim muassasasi turi va o’qish turini tanlash;
- ta'lim muassasasi ma'muriyatidan maktab Ustavi asosida
shart-sharoitlar yaratilishini, bolaga hurmat bilan munosabatda bo’lishini
talab qilish;
- ta'lim muassasasi faoliyatini boshqarishda ishtirok etish huquqiga
egadirlar.
7.2. Ota-onalar yoki ularning o’rnini bosuvchi shaxslar:
- bolalarning jismoniy va ruhiy jihatdan sog’lom bo’lishi to’g’risida
g’amxo’rlik qilishlari;
- bolaning qadr-qimmatini hurmat qilishlari, bolada mehnatsevarlik,
yaxshilik, muruvvat tuygularini, davlat tili va ona tiliga, madaniy
qadriyatlarga nisbatan hurmat fazilatlarini tarbiyalashlari;
- bolalarini maktabda o’qitish uchun yoki belgilangan talablar xohishida
(shartnoma asosida) pullik ta'lim olishlari uchun zarur shart-sharoitlarini
yaratishlari shart.
7.3. Ota-onalar yoki ularni o’rnini bosuvchi shaxslar maktabda
o’quvchilarni manfaatlariga taalluqli masalalar muhokama qilinayotganda, ushbu
muhokamada qatnashish huquqiga egadirlar.
7.4. Ota-onalar yoki ularning o’rnini bosuvchi shaxslar farzandlarning
maktabda DTS talablari doirasida ta'lim-tarbiya olishlari uchun amaldagi
qonunlarga binoan maktab bilan barobar mas'uldirlar.
8. Maktabning moddiy va moliyaviy xo’jalik
ta'minoti.
8.1. Maktabning moliyaviy ta'minoti O’zbekiston
Respublikasi Prezidentining
2007 -yil 26- fevraldagi PF-3857-sonli
"Xalq ta'limi muassasalarini moliyalashtirish mexanizmini
takomillashtirish to’g’risida"gi Farmoni, 2007- yil 29- martdagi
PK-609-sonli "Umumta'lim maktablarining namunaviy shtatlarini tartibga
solish chora-tadbirlari to’g’risida"gi qarori hamda Vazirlar Mahkamasining
2007- yil 30- martdagi 63-sonli "Xalq ta'limi muassasalarining moliyaviy-iqtisodiy ta'minotini takomillashtirish chora-tadbirlarini
amalga oshirish to’g’risida"gi qarori va ular asosidagi Xalq ta'limi
vazirligining buyruq va qarorlari asosida tashkil etiladi.Maktabni moliyaviy
ta'minlash belgilangan tartibda byudjetdan ajratilgan mablag’lar, O’zbekiston
Respublikasi qonun hujjatlari va mazkur Ustav asosida tuzilgan shartnomalarning
bajarilishidan, shuningdek byudjetdan tashqari mablag’lar hisobidan amalga
oshiriladi.
8.2. Maktabni samarali faoliyat ko’rsatishi uchun zarur sarf-xarajatlar
davlat tomonidan belgilangan huquqiy me'yoriy hujjatlar asosida tartibga
solinadi va mahalliy byudjet hisobidan amalga oshiriladi.
8.3. Malaka toifalari "Attestatsiya haqida"gi Nizomga muvofiq
maktab xodimlarini attestatsiyadan o’tkazish jarayonida beriladi.
8.4. Pedagog kadrlarga kasb mahorati va maktabdan tashqari faoliyatlari
uchun ustamalar, moddiy rag’batlantirish va mukofotlash Vazirlar Mahkamasining 2005- yil dekabrdagi
275-sonli qarori asosida amalga oshiriladi.
8.5. Kuni uzaytirilgan guruh tarbiyachilariga tanlov bo’yicha yoki
fakultativ mashg’ulotlar uchun o’quvchilar sonidan qat'iy nazar faqat alohida
sinf yoki guruh o’quvchilari uchun o’tilgan soatlar miqdoriga qarab ish haqi
to’lash amalga oshiriladi.
8.6. Maktabda amaldagi qonunchilik hujjatlariga muvofiq pullik xizmatlar
ko’rsatishga ruxsat etiladi.
8.7. Maktabni moddiy-texnika negizi tarkibiga yer, binolar, sport
inshootlari, kommunikatsiyalar, texnik vositalar, asbob-uskunalar, mebellar,
o’quvchilarni o’qitish va tarbiyalash uchun foydalanadigan boshqa mulklar
kiradi.
8.8. Maktab binosi texnika-xavfsizligi va sanitariya-gigiyena
me'yorlariga muvofiq jihozlanadi va foydalaniladi. Maktabni moddiy -texnika
negizini mustahkamlash va rivojlantirish mahalliy byudjet hisobidan,
shuningdek, moliyaviy ta'minlashning qo’shimcha mablag’lari hisobidan,
shuningdek, moliyaviy ta'minlashning qo’shimcha mablag’lari hisobidan amalga
oshiriladi.
8.9. Maktabning bug’galteriya hisobi boshqa hisob-kitob ishlari maktab
direktori, moddiy javobgar shaxs va bug’galterlar tomonidan amalga oshiriladi,
ya'ni, Vazirlar Mahkamasining 2007- yil 30- martdagi 63-sonli qarori asosida
olib boriladi.
9. Maktabning
xalqaro hamkorlik faoliyati.
9.1. Amaldagi qonunchilikka asosan umumta'lim
maktabi xalqaro faoliyatini amalga oshirish huquqiga ega.
9.2. Maktab xorijiy mamlakat o’quv muassasalari bilan o’qish, dam olish,
olimpiadalarida, ko’rik-tanlovlari o’tkazish yuzasidan tajriba almashish
imkoniyatlari doirasida hamkorlik aloqalar o’rnatishi mumkin.